Αν κάθε χρόνο, με το που πιάσουν τα κρύα και αρχίσει να σκοτεινιάζει νωρίς, σε πιάνουν οι μαύρες σου και νιώθεις έντονη μελαγχολία, υπάρχει εξήγηση! Δεν έχει να κάνει με τον χαρακτήρα σου, ούτε με την περίοδό σου. Πρόκειται για ένα διαγνωσμένο σύνδρομο που ειρωνικά λέγεται SAD (Seasonal Affective Disorder) ή “εποχική κατάθλιψη“.
Στα ελληνικά το συναντάμε και ως “σύνδρομο εποχικής συναισθηματικής διαταραχής”. Αν και πολλοί θεωρούν το SAD ως ξεχωριστή διαταραχή, στην πραγματικότητα κατατάσσεται επιστημονικά στην κατηγορία της μείζονας καταθλιπτικής ή διπολικής διαταραχής, αλλά με εποχική δράση.
Τί λένε οι επιστήμονες για την εποχική κατάθλιψη!
Το SAD εμφανίζεται, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης, συχνότερα στις γυναίκες και είναι ανεξάρτητο από τις κοινωνικές ή διατροφικές μας συνήθειες. Τα συμπτώματα ξεκινούν το φθινόπωρο, όταν ξεκινά να μικραίνει η μέρα, και εντείνονται από τον Δεκέμβριο ως τον Φεβρουάριο.
Δες εδώ: 6 λόγοι για να μιλήσεις σ’ ένα ψυχολόγο!
Τα συνηθέστερα συμπτώματα του SAD είναι:
- αίσθημα διαρκούς άγχους
- έλλειψη δυνάμεων
- αίσθημα απόγνωσης
- κακή διάθεση και έντονη μελαγχολία
- χαμηλή αυτοεκτίμηση
- υπνηλία
- μειωμένη λίμπιντο
- αίσθημα κόπωσης
Πού οφείλεται το SAD:
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το SAD συνδέεται με τον “κιρκάδιο ρυθμό” μας, δηλαδή το “βιολογικό ρολόι” του οργανισμού μας που ρυθμίζει τις πιο σημαντικές βιολογικές μας λειτουργίες. Τέτοιες λειτουργίες είναι ο κύκλος ύπνος – αφύπνισης, η έκκριση ορμονών, η αρτηριακή μας πίεση και ο μεταβολισμός. Ο κιρκάδιος ρυθμός επηρεάζεται με την πάροδο του χρόνου από εξωτερικά ερεθίσματα.
Συνήθως δε δίνουμε πολλή σημασία στην ύπαρξη του βιολογικού μας ρολογιού παρά μόνον όταν αυτό απορρυθμίζεται, όπως πχ μετά από ένα πολύωρο ταξίδι. Οι ειδικοί θεωρούν πολύ σημαντικότερο τον κιρκάδιο ρυθμό μας, καθώς τον συνδέουν με τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Συγκεκριμένα, με τη συμπεριφορά μας, τη γνωστική μας ικανότητα, τη μνήμη και τη διάθεσή μας.
Δες εδώ: 8 Μυστικά για να παραμείνεις με καλή και θετική ψυχολογία!
Η διαταραχή του κικάρδιου ρυθμού σχετίζεται με πολλές μορφές συναισθηματικής ή ψυχολογικής διαταραχής, όπως η διπολική διαταραχή ή η κατάθλιψη. Το “βιολογικό μας ρολόι” επηρεάζεται πολύ από το φως του ήλιου. Παρόλο που οι άνθρωποι ανέκαθεν βιώναμε το φυσικό φως και τις εναλλαγές του κατά τους χειμερινούς μήνες, από την ανακάλυψη του τεχνητού φωτός ο οργανισμός μας “μπερδεύεται” ακόμη περισσότερο.
Πώς να αντιμετωπίσεις την εποχική κατάθλιψη:
Προφανώς η αντιμετώπιση του SAD εξαρτάται από την έντασή του. Αν νιώθεις, για παράδειγμα, πως δεν έχει νόημα να ζεις, πρέπει να επισκεφτείς οπωσδήποτε έναν ειδικό ψυχολόγο – ψυχίατρο για να σε καθοδηγήσει.
Δες εδώ: Πώς να επιλέξετε έναν σωστό ψυχολόγο!
Αν τα συμπτώματα είναι πιο ήπια στη δική σου περίπτωση, παρακάτω σου προτείνω τί μπορείς να κάνεις για να τα καταπολεμήσεις ή να τα περιορίσεις:
- Προσπάθησε να διατηρείς ένα σταθερό πρόγραμμα στην καθημερινότητά σου. Βασικοί τομείς που πρέπει να ρυθμίσεις είναι οι ώρες που τρως μες στην ημέρα και οι κοινωνικές σου συναναστροφές.
- Φρόντισε να εκτίθεσαι περισσότερο στο φως κατά την ημέρα και περιόρισε την έκθεσή σου το βράδυ.
- Προσπάθησε να ασκείσαι κάποιες φορές την εβδομάδα. Απόφυγε, ωστόσο, την άσκηση τις βραδινές ώρες, καθώς “μπερδεύεις” τον κικάρδιο ρυθμό σου.
- Δοκίμασε να εντάξεις στη διατροφή σου τροφές που περιέχουν βιταμίνη A,B,C και D.
- Προσπάθησε να έχεις καλή διάθεση στο σπίτι, ακούγοντας μουσική, βάζοντας αρωματικά χώρου κλπ.
Μην τρελαίνεσαι με το να ακολουθείς ανελλιπώς τους άνω κανόνες σαν ρομπότ. Οι έρευνες αναφέρονται σε μακροπρόθεσμο πλάνο. Αν μια μέρα θες να χουζουρέψεις παραπάνω στο κρεββάτι και βγεις off schedule, δε σημαίνει ότι θα πάθεις SAD!